سیمُرغ نام یک پرندهٔ اسطورهای-افسانهای ایرانی است. شاید بتوان سیمرغ را از مهمترین موجودات در ادبیات پارسی برشمرد. دانشمندان زیادی از دیرباز به این پرنده در اساطیر ایرانی و شباهتهای آن با مرغان دیگری همچون çyena (شاهین)، گرودای هندی، وارغن، کرشیفت، امرو و کمروی اوستایی، چمروش و کَمَک در ادبیات پهلوی، عنقای عربی، هما و ققنوس در ادب پارسی، فونیکس یونانی، انزوی اکدی، و سیرنگ در ادبیات عامیانه پرداختهاند. او نقش مهمی در داستانهای شاهنامه دارد. کُنام (آشیانه) او کوه اسطورهای قاف است. دانا و خردمند است و به رازهای نهان آگاهی دارد. زال را میپرورد و همواره او را زیر بال خویش پشتیبانی میکند. به رستم در نبرد با اسفندیار رویینتن یاری میرساند. جز در شاهنامه دیگر شاعران پارسیگوی نیز سیمرغ را چهرهٔ داستان خود قرار دادهاند. از جمله منطق الطیر، عطار نیشابوری نیز از آن دستهاند.
هما، مرغ استخوانخوار یا کرکس ریشدار (نام علمی: Gypaetus barbatus) گونهای پرنده شکاری بزرگجثه از تیره بازان و راسته بازسانان است که در کوههای مرتفع آفریقا، جنوب اروپا و آسیا از جمله مناطقی از ایران همچون منطقه حفاظتشده گنو زندگی میکند.
هما در تمام طول سال یکجا میماند و هر فصل فقط یک یا دو تخم میگذارد. این پرنده مانند دیگر کرکسها عمدتاً لاشهخوار است اما عمدهٔ غذای آن را مغز استخوان تشکیل میدهد. هما استخوانهای بزرگ را از ارتفاع زیاد به روی سنگها پرتاب میکند تا به قطعات کوچکتر شکسته شود. گاهی هم از لاکپشتهای کوچک زنده به همین روش تغذیه میکند. این پرنده تنها گونه کرکس است که رژیم غذایی آن تقریباً منحصراً (۷۰ تا ۹۰ درصد) استخوان است. هما در کوههای بلند جنوب اروپا، قفقاز، افریقا، شبهقاره هند و تبت، زندگی و تولید مثل میکند. تخمگذاری این پرنده در میانه زمستان با یک یا دو تخم صورت میگیرد که در آغاز بهار جوجهدار میشوند.
هما را میتوان در ارتفاعات و مناطق کوهستانی یافت. این جانور در ارتفاعی بین ۳۰۰ تا ۴۵۰۰ متر بالاتر از سطح دریا زیست میکند و بیشتر اعضای این گونه در ارتفاعی بیش از ۲۰۰۰ متر سکونت میکنند. هما اغلب مناطق متروک و صخرهای یا درههای مشرف به مراتع جایی که چرندگان و شکارگران آنها زیست میکنند را کنام خود میکند. زیست در چنین مناطقی امکان دسترسی بالقوه جانور به اجساد جانوران شکارشده و مردار را فراهم میکند.
جمعیت این گونه همچنان در حال کاهش است. تا ژوئیهٔ ۲۰۱۴، در فهرست سرخ آییوسیان (IUCN) گونههای تهدید شده طبقهبندی شد؛ با این حال، طبقهبندی بعدی نشان داد که این گونه در خطر انقراض قرار ندارد، در ارزیابی دوباره هما به عنوان یک گونۀ «نزدیک تهدید» تعریف شدهاست.
مسلما در گذشته دور چوپان ها و تجار جاده ابریشم این پرنده و رفتار عجیب آن را دیده و به دیگران تعریف و بازگو کرده اند. ولی این خاطرات و مطالب به مرور زمان تحریف و تغییر پیدا کرده و هر انسانی استنباط و تصورات شخصی خود را در اصل موضوع دخیل کرده و افسانه هما و سیمرغ در ایران شکل گرفته و به تکامل رسیده است. ولی سیمرغ و هما با تعاریف بیولوژیک در علم جانور شناسی وجود دارد و آن چیزی نیست جز یک گونه و یا چند نژاد خاص از کرکس های لاشه خوار. مشکل اینجاست که وجود این افسانه های کهن (اساطیر الاولین) مانع درک واقعیت توسط ما میشود. یعنی چگونه ممکن است که پرنده ای استخوان های بزرگ، تیز و برنده ای را بلعیده و هضم کند که حیواناتی همچون شیر ، ببر ، کفتار و گرگ رها کرده و توان آن را نداشته اند؟
نشان سیمرغ نگاره ایست با ساختاری پیچیده؛ مرغی افسانهای با دُم طاووس، بدن عقاب و سر سگ و پنجههای شیر در نماره ها و در کتب و نقوش به شکل پرنده های شکاری . نشان سیمرغ در دوره ایران ساسانی، بر بسیاری از جامها و ظرفها نقش بسته و شاید نشان رسمی شاهنشاهی ایران بوده باشد.
واضح است که پارسیان قدیم سعی کرده اند که این پرنده شگفت انگیز را مهندسی معکوس و سپس درک کنند. به آن دم طاووس داده اند تا زیبا و با شکوه جلو کند. بدن و بال عقاب ، تا قابلیت پرواز و مانور پیدا کند. سر و دندان سگ ، تا بتواند استخوان ها را شکسته و خرد کند تا قابل بلعیدن شود. پنجه های شیر تا بتواند روی درخت و سخره استوار و پایدار شود. و صد البته بزرگ جسه تا بتواند گاومیش را به تنهایی شکار کرده و بلند کند و هجوم شیر و ... را برای تصاحب لاشه دفع کند. این یک واقعیت است که انسانها شاید در فرایند مهندسی معکوس بتوانند ساخته های یکدیگر را به صرقت به برنند ولی هیچگاه موفق به مهندسی معکوس مفید مخلوقات خداوند نمی شوند. حتی درک و باور درستی از آن ندارند. حال میتوان چنین استنباط کرد که چون سیمرغ و هما افسانه و خرافاتی بیش نیستند، پس ما پرنده استخوان خوار نداریم. ولی با عرض پوزش اینچنین مرغی هم اینک وجود دارد و در حال استخوان خواری و لذت بردن از آن است.
محمدرضا طباطبایی
افسانه سیمرغ و هما ، از رویا تا واقعیت!
- MRT
نام: محمدرضا طباطبایی
محل اقامت: تبریز
عضویت : پنجشنبه ۱۳۸۶/۴/۲۱ - ۱۸:۱۷
پست: 2422-
سپاس: 95
- جنسیت:
تماس:
افسانه سیمرغ و هما ، از رویا تا واقعیت!
با توجه به ماده 8 قوانین تالار گفتمان شبكه فیزیك هوپا :
ارايه انديشههاي نو در فيزيك و متافيزيك ، رياضيات مختص فيزيك ، حساب و هندسه دوجيني در وب سايت شخصي :
https://ki2100.com
ارايه انديشههاي نو در فيزيك و متافيزيك ، رياضيات مختص فيزيك ، حساب و هندسه دوجيني در وب سايت شخصي :
https://ki2100.com
- MRT
نام: محمدرضا طباطبایی
محل اقامت: تبریز
عضویت : پنجشنبه ۱۳۸۶/۴/۲۱ - ۱۸:۱۷
پست: 2422-
سپاس: 95
- جنسیت:
تماس:
Re: افسانه سیمرغ و هما ، از رویا تا واقعیت!
از سپاس شما Alborz Omidi sh سپاسگزارم
با توجه به ماده 8 قوانین تالار گفتمان شبكه فیزیك هوپا :
ارايه انديشههاي نو در فيزيك و متافيزيك ، رياضيات مختص فيزيك ، حساب و هندسه دوجيني در وب سايت شخصي :
https://ki2100.com
ارايه انديشههاي نو در فيزيك و متافيزيك ، رياضيات مختص فيزيك ، حساب و هندسه دوجيني در وب سايت شخصي :
https://ki2100.com
-
نام: Alborz Omidi sh
محل اقامت: In milky way galaxy
عضویت : یکشنبه ۱۴۰۰/۶/۱۴ - ۱۴:۰۲
پست: 119-
سپاس: 45
- جنسیت:
Re: افسانه سیمرغ و هما ، از رویا تا واقعیت!
البته سیمرغ یا سی تا مرغ در ادبیات ما به مفهوم او که همه ما شکل اوییم تعبیر شده و هما بعنوان شاهینی که روی شانه هر کسی بشینه سعادت براش میاره .. مثلا ققنوس هم هست بعنوان پرنده ای که از خاکستر برمی خیزه