استعداد یابی و نخبه یابی

[نوآور]

استعداد یابی و نخبه یابی به هیچ روی یک فرآیند ساده نیست. در برخی کشورها یک رشته و گرایش تحصیلی دانشگاهی است (زیر مجموعه مهندسی TRIZ) و در بسیاری کشورها، حتی اشتغالی کاملا تخصصی است در حدی که بسیاری از شرکتهای بزرگ، کارشان گرفتن سفارش، جهت یافتن نیروهای نخبه در هر زمینه کاری و علمی است.
برای بعضی در کشورهائی مثل ایران، نخبه یابی راحت است. از دیدگاه آنان، خیلی ساده ، نخبه کسی است که نمرات تحصیلی بسیار عالی دارد! در حالی که به هیچ وجه چنین معیاری کافی نیست. برخی نمرات تحصیلی اینشتین با ضریب هوشی بالای 160 ، اتفاقا پائین بوده است. شاید یکی از زمینه هائی که استعداد برترش در زمینه فیزیک، زود هنگام کشف نشد و موکول شد به سالهای بعد از ارائه نظریه نسبیت خاص او، همین بوده است. در همین ایران خودمان، جوانی هست (که مصاحبه با وی در رسانه ملی هم آمده) که بیش از 350 اختراع ثبت شده دارد و از نظر تحصیلی دیپلمه است!
کشف استعداد بالقوه افراد گاهی، کاری است بسیار مشکل و وقت گیر و از بسیاری جهات، مشابهت زیادی با کار یک کارآگاه دارد لذا، خودش نیاز به درصد بالائی از هوشمندی دارد . اتفاقا در اکثر موارد، فرد نخبه است، نه در یک زمینه تحصیلی بلکه، در یک زمینه مهارتی. مثلا مشاهده می کنید که یک تراشکار تجربی کم سواد، تمام ابزار لازم برای کار خودش را با روشهای نوآورانه، طراحی کرده و ساخته است، همچنین است در هنر، ورزش و ...

به عنوان مثال، در گذشته های فوتبال ما، آقای خداداد عزیزی مدتها بود جلوی چشم بسیاری از مربیان، در باشگاههای کوچکتر کشور، بازی می کرد ولی این آقای برانکو بود که با تیزبینی، نکته خاصی در بازی یا بازی سازی او به چشمش آمد ، استعدادش را کشف کرد ، به کار گرفت، رشد داد و نهایتا هم چنانچه دیدید، آنرا پویا و بالنده ساخت.
قدر مسلم آنست که نخبگی حتی در فوتبال، نیاز به درصدی از هوش دارد. گفته شده هوش لیونل مسی 150 محاسبه شده است. به همین صورت حتی در رشته های هنری نیز رد پای هوش را می بینیم. به عنوان مثال، هوش لئوناردو داوینچی، نقاش بزرگ تاریخ ایتالیا، حدود 200 برآورد می شود.
در وحله اول، جامعه است که باید نخبه هایش را بشناسد (و شرایط بروز و ظهور استعدادهای ویژه با شریط مساوی را فراهم کند) نه دولت، لکن برخی از حیطه های نبوغ، مصرف کننده عام ندارد. بهترین بستر شکوفائی نوآوریها، شرکتهای خصوصی صنعتی دانش بنیان هستند که با دادن اختیارات و تسهیلات کافی، زمینه رشد فرد نخبه را فرآهم می کنند. موثر ترین نهاد هم بانکها و شرکتهای سرمایه گذاری هستند که می توانند ایده عالی را شناسائی و آنرا به محصول تجاری تبدیل نمایند.
بهترین راه بررسی اینکه کدام نخبه ها موثرتر بوده اند؛ واکاوی تاریخ علم، صنعت و اختراع است و زندگینامه افراد نخبه جهان. در تاریخ، گاهی مهمتر از خود فرد نخبه ، کاشف او است. مثلا چه کسی استعداد نیوتن را کشف کرد؟ در ابتدا دائی وی و بعد ادموند هالی که از این بابت، خودشان را باید نخبه استعداد شناسی عنوان کرد.
واضح است که حافظه خوب، به سادگی می تواند منجر به کسب نمرات عالی در کارنامه فرد شود. حتی ممکن است سبب احراز رتبه های برتر در رقابتهای تحصیلی شود. ولی سوال اساسی اینجاست که آیا این فرد در آینده، قادر هست با استفاده از این پیش زمینه اطلاعاتی، به حل خلاقانه مسائل جدید پیش روی علم یا جامعه بپردازد؟ در دنیای امروز ، درصد آماری مشخصی از افراد جامعه، دارای حافظه های برتر هستند که الزاما با تیز فکری نوآورانه یکی نیست. مثلا بالاترین حافظه در انگلستان مربوط به آقای Ben Pridmore اهل Derby می شود که برنده رقابت The World Memory Championship (مسابقات تعیین برترین حافظه که از سال 1991 به طور سالانه برگزار می شود) در سالهای 2004، 2008، 2009 و همچنین برنده مسابقات Mental Calculation World Cup (مسابقات در زمینه مهارتهای محاسبه ذهنی) در سالهای 2004, 2006 ,2010 و نیز دارنده چندین مدال از مسابقات Mind Sports Olympiad است ولی، بر خلاف آنچه احتمالا تصور می کنید، در حال حاضر یک حسابدار بیکار و به گفته خودش، به کلی بی پول است!
چرا؟ ... چرا شرکتهای خصوصی اروپائی ، با این دقت نظری که از آنها انتظار داریم، او را نقاپیده اند؟ دلیل این است که شرکتهای بزرگ، به این گونه افراد می گویند شما حداکثر، یک ماشین حساب خوب یا یک هارد دیسک با حجم بالا هستید و ما هم همین حالا ، بهترین ماشینهای حساب را توی جیبمان داریم و نیز، هارد دیسکهائی روی رایانه های خود داریم در حد چند ترا بایت! که می توان اطلاعات را روی آنها انباشت و به موقع، بازیابی کرد.
بنابر این چه تیپ نخبه ای، بهترین کارکرد و خروجی را برای یک شرکت صنعتی یا خدماتی به ارمغان می آورد؟ قطعا در دنیای پر رقابت کنونی، کشف نیازهای نو جامعه، منجر به ایجاد کسب و کار بکر و نوآورانه می شود و آن شرکت را دست کم تا مدتها، انحصارا، پیشتاز آن عرصه می سازد. پس اولویت اول استخدام، این گونه نخبه ها هستند . گام بعدی، فرآهم آوری زمینه آرامش، «بارش فکری» و انگیزه سازی است و سپس باقی کارها خود بخود، رو به کمال طی خواهد شد.
پس بنابر این، زمانی که به دنبال فرد خلاق می گردیم، به طور کلی باید ذهنمان را از فرد دارای استعداد تحصیلی خوب جدا کنیم؛ چنانچه گفته شد، حتی افراد دارای IQ بالا، افراد خلاق نیستند. افراد خلاق نشانه هائی دارند. آنها عموما دارای تفکر وا گرا هستند یعنی، در هنگام برخورد با یک مساله جدید، ذهنشان فقط روی دانسته ها و محفوظات قبلیشان مانور نمی دهد بلکه، نسبت به افراد عادی، به گونه ای متفاوت می اندیشند. اصولا «تفکر خلاق» قدرت کشف و تولید اندیشه نو و متنوع است که نوعی مهارت است. البته یک ضریب همبستگی Correlation Factor بین هوش و خلاقیت وجود دارد و چیزی که می توان گفت این است که:
_ عموما افراد خلاق دارای IQ بالای 120 هستند.
_ لزوما افراد با درجه هوش بالا، افراد خلاق نیستند ولی اگر درسخوان باشند، پیشرفت تحصیلی بهتری دارند.
اصولا در یک جامعه، استعدادهائی وجود دارند. برخی از آنها امکان بروز می یابند (پروریده شده و به جلوی صف آمده و دیده می شوند) و فقط به برخی از آنها است که میدان داده می شود.جامعه در وحله اول باید توانائی بهره بردن از قابلیت افراد نخبه خلاق را فرآهم آورد. اغلب آزمونهای سنجش هوشبهر، یکی دو گونه از انواع هوش را تست می کنند. بر اساس نظریه گاردنر در سال 1983، به نام Multiple Intelligence Theory هوشهای مختلفی وجود دارند (مثل هوشهای زبانی، منطقی، ریاضی، موسیقائی، هوش فضائی، جنبشی- حرکتی، هوش سیاسی PQ، معنوی، هیجانی، اجتماعی، درون فردی، بین فردی، طبیعی، وجودی و ...) که هرکسی ممکن است در یک یا چند تای آنها قویتر باشد.
لذا ساز و کاری لازم است تا با تدارک چند جلسه مصاحبه، گشت و گذاری در گذشته فرد داوطلب استخدام صورت پذیرد و با طرح سوالات خاصی ، نوع تحلیل و پردازش مغز وی مشخص گردد. مثلا یکی از سوالاتی که در سالهای پیش، در آزمون اختصاصی استخدام، در یک شرکت معظم اروپائی برگزار شده از این قرار است:
_ شما در يك شب طوفاني در حال رانندگي هستيد. از جلوي يك ايستگاه اتوبوس ميگذريد .سه نفر داخل ايستگاه منتظر اتوبوس هستند .
يك پيرزن كه در حال مرگ است .
يك پزشك كه قبلا جان شما را نجات داده است.
يك خانم /آقا كه در روياهايتان خيال ازدواج با او را داريد.
شما ميتوانيد تنها يكي از اين سه نفر را سوار كنيد. حال اگر شما بوديد كدام گزينه را انجام ميداديد؟
بد نیست شما هم قدری به آن فکر کنید...
قاعدتا اين آزمون نميتواند تست شخصيت باشد زيرا هر پاسخي دليل خودش را دارد. پيرزن در حال مرگ است شما ابتدا بايد اورا نجات دهيد .هرچند او خيلي پير است و به هرحال خواهد مرد. شما بايد پزشك را سوار كنيد . زيرا قبلا جان شما را نجات داده است و اين فرصتي است كه ميتوانيد جبران كنيد. اما شايد بعدا هم بتوانيد جبران كنيد. شما بايد شخص مورد علاقه اتان را سوار كنيد زيرا اگر اين فرصت را از دست دهيد ممكن است هرگز قادر نباشيد مثل اورا پيدا كنيد.
از دويست نفري كه در اين آزمون شركت كرده بودند، فقط یک نفر استخدام شد. او البته دليلي براي این پاسخ خود ارائه نداد. او نوشته بود:
سوئيچ ماشين را به پزشك ميدهم تا پيرزن را به بيمارستان برساند و خودم، به همراه همسر روياهايم، منتظر اتوبوس مي مانيم!
در ایران، با توجه به مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، «نخبه» ، به استناد ماده 4 اساسنامه بنياد ملی نخبگان، به فرد برجسته و كارآمدي اطلاق مي‌شود كه اثرگذاري وي در توليد و گسترش علم ، هنر ، فناوري ، فرهنگ سازي و مديريت كشور محسوس باشد و هوش، خلاقيت، كارآفريني و نبوغ فكري وي، در راستاي توليد و گسترش دانش و نوآوري، موجب سرعت بخشيدن به رشد و توسعه علمي و اعتلاي جامعه انساني كشور گردد.
«استعداد برتر» هم به فردي اطلاق مي‌شود كه به صورت بالقوه نخبه بوده ولي هنوز، زمينه‌هاي لازم براي شناسايي كامل و يا بروز استعدادهاي ويژه او فراهم نشده است. (تعاريف فوق شامل استعدادهاي برتر و نخبگان بخشهاي مختلف از قبيل علمي و فناوري، آموزشي، فرهنگي، اجتماعي، هنري و مديريتي مي‌باشد. )
همچنین در سایت رسمی بنیاد ملی نخبگان ، شرایط نخبگی به صورت زیر ذکر شده است:
1ـ برگزيدگان المپيادهاي علمي معتبر داخلي و جهاني
2ـ دارندگان رتبه‌هاي برتر آزمون‌هاي سراسري مقطع کارشناسي
3ـ مخترعان و مکتشفان
4ـ دانش‌آموختگان
5ـ برترين‌هاي مسابقات علوم قرآني
6ـ شخصيتهاي برجسته علمي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي کشور
7ـ آفرينندگان آثار بديع و ارزنده ادبي و هنري
8 ـ اعضاي هيأت علمي دانشگاهها و مؤسسات پژوهشي و فناوري
9ـ مدرسين و محققين علوم حوزوي
البته امروزه کارهای بزرگ صنعتی ، بیشتر توسط تیمهای قوی و به شدت مدیریت شده با بودجه و امکانات کافی به ثمر می نشینند مانند طراحی و ساخت ایرباس 380، این ابر هواپیمای مسافربری ، محصول فکر یک تک نفر نخبه نیست، بلکه محصول تجربه بازار و ارزیابی صحیح از نیاز بازار جهانی است که با به کار گیری یک مدیریت صنعتی عالی( دانش، مهارت، نیروی انسانی، سرمایه و زمان) به انجام رسیده است. ولی احتمالا، تبلت، محصول اندیشه یک ایده پرداز تیز فکر است که با حمایت یک شرکت بزرگ به ثمر نشسته است. بنابر این، هیچ گاه نقش نخبه ها در پیشبرد صنعت، ثروت و رفاه یک جامعه کم رنگ نخواهد شد.
به گفته استیو جابز، مدیر فقید شرکت بزرگ اپل، گاهی کارآئی یک فرد نخبه با یک فرد عادی، با نسبت صد به یک است. بنابر این می توان گفت یک جامعه، دارائی بجز ثروت های زیر زمینی البته پایان پذیر و نخبگان خلاق خود ندارد.

[نسيم*7*]

چرا اینقدر ضعیف عمل م یکنند این نخبه یاب ها؟!

[Unline]

ممنون - بسیار عالی - و تلخ ... شاید بعضی از عزیزان معنی کلمه ی "تلخ" رو در این جمله به راحتی درک کنند

به امید فراهم اومدن بستری برای رشد و شکوفایی استعداد نخبگان و نوابغ و نوآوران در این کشور و نجات اونها از انزوا و گوشه نشینی ... گرچه بیشتر به یک خیال شبیه است و تبدیل این خیال به واقعیت خود خواهان نبوغ و همتی شگرف است

به امید درخشش همه ی آنهایی که متفاوت اند ...

[نوآور]

از توجه و علاقه کاربران سپاسگذارم، تلاش می کنم برخی مطالب مرتبط را به مرور ، به این تاپیک اضافه کنم.

[نوآور]

در سحرگاه یک روز سرد زمستانی در ماه ژانویه، مردی وارد ایستگاه متروی شهر واشینگتن دی سی شد و شروع به نواختن ویلون کرد.
این مرد در کمتر از یک ساعت، شش قطعه ازبهترین قطعات باخ را نواخت. از آنجا که شلوغ ترین ساعات صبح بود، هزاران نفر برای رفتن به سر کارهای خود، به سمت مترو هجوم آورده بودند.
سه دقیقه گذشته بود که مرد میانسالی متوجه نوازنده شد. از سرعت قدم‌هایش کاست و چند ثانیه‌ای توقف کرد، بعد با عجله به سمت مقصد خود براه افتاد.
یک دقیقه بعد، ویلون‌زن اولین انعام خود را دریافت کرد. خانمی بی‌آنکه توقف کند یک اسکناس یک دلاری به درون کاسه‌اش انداخت و با عجله براه خود ادامه داد.
چند دقیقه بعد، مردی در حالیکه گوش به موسیقی سپرده بود، به دیوار پشت‌ سر تکیه داد، ولی ناگهان نگاهی به ساعت خود انداخت وبا عجله از صحنه دور شد، کسی که بیش از همه به ویلون زن توجه نشان داد، کودک سه ساله‌ای بود که مادرش با عجله و کشان کشان بهمراه می ‌برد. کودک یک لحظه ایستاد و به تماشای نوازنده پرداخت، مادر محکم تر کشید وکودک در حالیکه همچنان نگاهش به ویلون‌زن بود، بهمراه مادر براه افتاد، این صحنه، توسط چندین کودک دیگرنیز به همان ترتیب تکرار شد، و والدین‌شان بلا استثنا برای بردن‌شان به زور متوسل شدند
.در طول مدت ۴۵ دقیقه‌ای که ویلون‌ نواز می نواخت، تنها شش نفر، اندکی توقف کردند. بیست نفر انعام دادند، بی‌آنکه مکثی کرده باشند، و سی و دو دلارعاید ویلون‌زن شد. وقتی که نوازنده ویلون از نواختن دست کشید و سکوت بر همه جا حاکم شد، نه کسی متوجه شد، نه کسی تشویق کرد، ونه کسی او را شناخت.
هیچکس نمی‌دانست که این ویلون‌زن همان «جاشوا بل» ؛ یکی از بهترین موسیقیدانان جهان و نوازنده‌ی یکی از پیچیده‌ترین فطعات نوشته شده برای ویلون به ارزش سه ونیم میلیون دلار، می‌باشد!
جاشوا بل، دو روز قبل از نواختن در سالن مترو، در یکی از تئاتر های شهر بوستون، برنامه‌ای اجرا کرده بود که تمام بلیط هایش پیش‌فروش شده بود، وقیمت متوسط هر بلیط یکصد دلار بود.
این یک داستان حقیقی است، در واقع نواختن جاشوا بل در ایستگاه مترو، توسط روزنامه واشینگتن‌ پست ترتیب داده شده بود که بخشی از تحقیقات اجتماعی برای سنجش توان شناسایی، سلیقه و الویت ‌های مردم بود.
نتیجه: آیا ما در شرایط معمولی وساعات نا‌مناسب، قادر به مشاهده ودرک نبوغ هستیم؟ لحظه‌ای برای قدر‌دانی از آن توقف می‌کنیم؟ آیا برتری غیر عادی را در یک شرایط غیر منتظره می‌توانیم شناسایی کنیم؟
یکی از نتایج ممکن این آزمایش میتواند این باشد، اگر ما قادر نیستیم استعداد برتری را به سرعت تشخیص دهیم، چه چیز های دیگری را داریم از دست می دهیم؟

[MA102]

خیلی جالب بود جناب نوآور

[نوآور]

شما بزرگوارید جناب MA102 ؛

[Unline]

بله - متاسفانه همه منتظرند که نبوغ کشف بشه و بعد حمایتش کنند - کسی نمی خواد به تنهایی وقت و انرژی رو صرف کشف استعداد و پتانسیل یه نفر بکنه - مصداق این داستان هم زیاد دیدیم - اگر یک ایرانی در مملکت خودش کار بزرگی انجام بده - مورد توجه قرار نمی گیره - و اگر به دلیل فشاری که روشه به کشورهای دیگه پناه ببره و در اون کشور ها مورد استقبال قرار بگیره کارش و فکرش - در آینده در ایران مورد توجه بسیاری قرار می گیره - باز هم نه به خاطر خودش - به خاطر اینکه مثلا در کشور x یا y یه کاری رو انجام داده و اونها تاییدش کردند - به نظر من انسان های بسیار با استعداد و نوآور هم مانند انسان های عقب مانده در جامعه در انزوا هستند - , و مانند این نمودار که میشه به کمکش نسبت تقسیم هوش رو بین انسان ها توضیح داد - توجه عامه بیشتر روی قله ی نموداره و افراد بسیار باهوش که سمت راست نمودار هستند و افراد بسیار کم هوش که سمت چپ نمودار هستند - همیشه در انزوا هستند چون تعدادشون خیلی کمه و تفاتشون با بقیه زیاده




بحث دردآوره - همیشه من رو به حرف میاره - امیدوارم وضعیت بهبود پیدا کنه و انسان های متفاوت - چوب یکنواختی افکار حاکم بر جامعه رو نخورند

[نوآور]

امروزه هزاران شرکت در سراسر دنیا هستند که به آگاهیها، نوآوریها و دانشهای ترکیبی افراد دارای ذهن خلاق، برای حل مشکلات فنی و دانشی خود نیاز دارند. شما هم اگر فکر می کنید دارای چنین استعداد و ذهن پویائی هستید ، فرصت برایتان فراهم است (البته نه در ایران! ) که در حل مشکلات آنها همفکری کنید و حتی درآمد ارزی خیلی عالی نیز از راه ارائه ایده های ناب خود کسب کنید. برای نمونه ، وب سایتهای زیر را ببینید:

http://www.ideaconnection.com/solve-problems.html

http://www.innocentive.com/

(البته باید حواستان به مشکلاتی که فعلا در داشتن حسابهای بین المللی و امکان نقل و انتقال پول برای ایرانیان هست، باشد)

[jhvh]

نیم ساعت وقت گذاشته بودم پرید


مشکل ما تکنولوژیه
پول و علم گره خوردنش
مشکل بزرگ ما دندون پزشکی یا علوم پایه نیست اینه که ما اختراع محور نیستیم
امریکا الگوی خوبیه باید بررسی شه
من که خیلی مخترعین رو دوس دارم
ما ها فقط حرف میزنیم من که واقعا در حال حاضر فقط یه دغدغه دارم اختراع در چشم پزشکی .
حافظه ی برتری نداریم .حافظه ها یکسانند تفاوت در به کار گیریه
یه مدت از بس سر هر چیز ایده میزدم ذهنم درد میکرد پروفسور سمیعی میگه این غلطه و می دونستم غلطه

نقص عمده ای که می بینم بحث اختراعه روحیه اختراع شرایط اختراع و .... فکر کاربدی و اقتصادی پول در بیار




پروفسور قاضی زاده هاشمی وزارت بهداشتو متحول کرده هر کی ایده ای داره که در سطح کشور جواب بده یه کار ارزشمندی کرده که من کارشو با استاد گرامی در میان خواهم گذاشت
من کاملا اشتراک کامل با قاضی زاده از نظر فکری دارم
حالا ببینیم ماها تو بحث پتنت چی کار خواهیم کرد



من یه مدتیه رو مسایل اقتصادی زوم کردم ولی به خاطر شما میام تو این جرگه
به جیب همه فک میکنم نه خودم
ارزوم اینه از بهترین جراحان چشم شم

[jhvh]

امروزه هزاران شرکت در سراسر دنیا هستند که به آگاهیها، نوآوریها و دانشهای ترکیبی افراد دارای ذهن خلاق، برای حل مشکلات فنی و دانشی خود نیاز دارند. شما هم اگر فکر می کنید دارای چنین استعداد و ذهن پویائی هستید ، فرصت برایتان فراهم است (البته نه در ایران! ) که در حل مشکلات آنها همفکری کنید و حتی درآمد ارزی خیلی عالی نیز از راه ارائه ایده های ناب خود کسب کنید. برای نمونه ، وب سایتهای زیر را ببینید:

http://www.ideaconnection.com/solve-problems.html

http://www.innocentive.com/

(البته باید حواستان به مشکلاتی که فعلا در داشتن حسابهای بین المللی و امکان نقل و انتقال پول برای ایرانیان هست، باشد)

همین دیروز یه ایده در مورد پوسیدگی دندان زدم که دیدم چن ماه قبل من اختراعش کردن


چشم پزشکان ایرانی از بس نابغه ان که فک نمی کنم بدون چن تا اختراع بشه باهاشون رقابت کرد عاشقشونم
البته پزشکی هسته ای پول قلمبه توش هست
÷

[علیرضا خسروی]

جالب بود و تلخ

[نوآور]

لختی بیاندشید اگر این دو نفر در تصویر زیر، مثلا در روستای پشت کوه (به دور از زندگی مدرن و ارتباطات) گیر بیفتند و مجبور باشند سالها همانجا زندگی کنند؛

_ چه کسی در آن محیط می تواند اندکی از ارزش آنان را درک کند؟

_ چقدر می توانند پول در بیاورند؟

_ تا چه حد می توانند در دانش پیشرفت کنند؟

_ مردم روستا تا چه حد می توانند از ظرفیت و معلومات آنها بهره ببرند؟

مشخص است که یک نخبه باید:

اول شناسائی شود
دوم شناسانده شود
سوم امکانات لازم برای پیشرفت، توسط جامعه در اختیارش قرار بگیرد

این است که من می گویم:

نخبگان جهان سوم، در اکثر موارد، بهتر است هر چه زودتر، به محیطی بهتر، مهاجرت کنند.

[pedixray]

واقعا مطلب جالبی بود
و تاسف انگیز

[mycolony]

بسیار جالب بود

سپاس گزارم از شما جناب نواور