جنگ های ستاره ای ، رویای هراسناکی که واقعیت می یابد؟

داستان های علمی تخیلی گویا رنگ واقعیت به خود می گیرند و جنگ افزارهای فوتونی درحال ساخته شدن هستند. اچ.جی.ولز نخستین کسی بود که ایده تفنگ های لیزری را مطرح کرد؛ تفنگهایی که به رغم کوچک بودن،دارای قدرت فوق العاده ای بودند و به نوعی، نمونه کوچک شده سامانه ضد موشکی به حساب می آمدند.

تاکنون چنین ایداه هایی فقط در داستان های علمی-تخیلی به چشم می خورد و به عرصه عمل درنیامده بود،اما اوضاع درحال تغییر است و به زودی شاهد تولید جنگ افزار های نوین از نوع لیزی و فوتونی آن خواهیم بود.

اخیراً جنگ افزار های جدید به نام "زئوس" در آمریکا طراحی شده است که از آن به عنوان "اسلحه انرژی مستقیم" نیز نام برده می شود.البته این سلاح مدرن برای کشتن افراد دشمن طراحی نشده است،بلکه از آن برای منفجر کردن بمب ها و مین های خنثی نشده و یا عمل نکرده استفاده خواهد شد.تا پیش از این،از نارنجک اندازها برای این کار استفاده می شد که محدویت های بسیاری را نیز به دنبال داشت؛چرا که علاوه بر نیاز به یک تک تیر انداز برای شلیک نارنجک،احتمال عدم اصابت دقیق نارنجک به هدف مورد نظر نیز وجود داشت؛برد مفید جنگ افزار زئوس ،300متر بوده و در صورت موفقیت این سلاح مدرن در آزمایش های فنی،تولید انبوه آن توسط ارتش آمریکا و اداره سامانه های دفاع موشکی ارتش آمریکا آغاز خواهد شد.

طراحان و دست اندرکاران پروژه زئوس، درحال کار بر روی نمونه پیشرفته تری از این جنگ افزار های تدافعی هستند که قادر به منهدم ساختن گلوله های توپ پرتاپ شده از سوی توپخانه و تانک های دشمن است.بنا به ادعای مهندسان شرکت کننده در پروژه "سیستم دفاع لیزری"(LADS)،جنگ افزاری در حال ساخته شدن است که می تواند راکت ها و بمب های پرتاب شده از سوی دشمن را به وسیله رادارهای مجهز به حسگرهای فروسرخ ردیابی و در فاصله مناسب منهدم کند.

با این همه،برخی از کارشناسان امور نظامی و جنگ افزار های نوین بر این اعتقادند که سیستم دفاع لیزری در زمانی که آتش دشمن،سنگین و گسترده باشد ،دچار اختلال و عدم کارایی می شود؛چرا که در شناسایی و هدف قرار دادن سوژهای متعدد و متنوع چندان توانمدن نخواهد بود.به هر حال،شرکت طراح و تولید کنند LADS یعنی "ریتئون" بر این نکته پافشاری می کند که اختراع جدید آنها آینده صنعت اسلحه سازی را دگرگون خواد ساخت و جان هزاران سرباز شرکت کننده در جنگ ها را نجات خواهد داد.

رقبای جدی

با اینکه شرکت ریتئون نخستین شرکتی بود که در راستای تولید جنگ افزارهای لیزری گام برداشت، اما آمریکا ترجیح داده است تا شرکت های دیگری را نیز وارد بازی کند،در آگوست 2008،نیروی دریایی ارتش آمرکیت قراردادی 36میلیون دلاری را برای تولید اسلحه های فوتونی با شرکت بوئینگ منعقد ساخت و از آن زمان بود که مهندساتن شرکت بوئینگ پروژه "فناوری لیزری با انرژی بالا" را آغاز کردند.

موسسه دفاع موشکی و فضایی ارتش آمرکیا نیز در این زمینه فعال شده است.این موسسه در حال کار بر روی یک سامانه لیزری تدافعی است که قادر خواهد بود کاتیوشاو حتی گلوله های آرپی جی را به نحو گسترده ای در عراق و افغانستان علیه نیروی های آمریکا مورد استفاده قرار می گیرند،ردیابی و منهدم کند.

شاید مهمترین و تحسین برانگیزترین پروژه ای که در حال حاضر در زمینه طراحی و ساخت سلاح های فوتونی و لیزری به مرحله اجرا درآمده است،پروژه "اربورن لیزر" یا ABLباشد که با مشارکت سازمان دفاع موشکی آمریکا و شرکت های بوئینگ،لاکهیدمارتین و نورث راپ گرامان آغاز شده است.هدف نهایی از اجرای این پروژه ،بهره گیری از فناوری پیشرفته ردیابی و ناوبری است که در صنایع هواپیمایی کاربردهای بسیاری دارد.این فناوری گرانقیمت و مدرن ،از مدت ها پیش در دماغه هواپیماهای بوئینگ 747 مورد استفاده قرار می گرفته است و دست اندرکاران پروژه ABLقصد دارند تا از این فناوری (البته با کاستن از هزینه ها و قیمت آن)در صنایع اسسسلحه سازی و تولید سامانه های دفاعی بهره گیرند.در صورت تحقق این هدف، امکان شناسایی،ردیابی و اقدام برای انهدام موشکها و گلوله های توپ پرتاب شده توسط دشمن بلافاصله پس از شلیک آنها میسر خواهد شد.

اگر به تاریخ دهه های گذشته نظری بیندازیم، می توانیم این ادعا را مطرح کنیم که پروژه ABL به نوعی،میراث و پیامد برنامه مشهور "جنگ های ستاره ای" در زمان دولت "رونالد ریگان" به حساب می آید.

چنین به نظر می رسد که هدف نهایی از اجرای چنین پروژهایی،مقابله با موشک های بالستیک و اتمی بلافاصله پس از پرتاب آنها باشد.تلاش برای انهدام موشک ها و راکت ها در بدو شلیک آنها، دارای امتیازات و توجیهات بسیاری است؛از یک سو،موشک های بزرگ و بالستیک در دقایق نخستین پرتاب دارای سرعت پایین بوده و برای غلبه بر جاذبه زمین ،سوخت زیادی مصرف می کنند که همین امر،شناسایی فوری و حمله به آنها را آسان تر می کند.از سوی دیگر،این موشک ها در زمان پرتاب به تقویت کننده های حجیمی متصل هستند که بر ابعاد موشک افزوده و هدف قرار گرفتن آنها را تسهیل می کند؛و مهمتر از همه اینکه انهدام موشک ها در نزدیکی محل پرتاب آنها ،موجب وارد آمدن خسارت و تلفات به پرتاب کنندگان آنها که همان نیرو های دشمن هستند،خواهد شد.

چشم انداز های آینده

با وجود تمام پیشرفت های خیره کننده ای که در زمینه طراحی و ایده پردازی برای ساخت جنگ افزارهای لیزری و فوتونی صورت گرفته است،باید دانست که راهی طولانی و پرفراز و نشیب در انتظار این سلاح های نوین خواهد بود.هنوز هم،قیمت تمام شده این جنگ افزار ها بسیار زیاد ایت و نارسایی های آنها ،متعدد و محدود کننده.تاکنون چندین آزمایش جدی برای سنجش کارایی جنگ افزارهای فوتونی از نوع تدافعی آن انجام شده است که غالباً در دستیابی به اهداف مقرر ناموفق بوده اند.
از سوی دیگر،در جنگ ها فقط نباید دفاع کرد و در مواقع ضروری بایستی دست به حمله زد.تاکنون پیشرفت خاصی در زمینه طراحی و ساخت جنگ افزارهای فوتونی تهاجمی صورت نگرفته است(به استثنای پروژه "لیزر تاکتیکی پیشرفته"یا ATLکه به وسیله نیروی هوایی آمریکا و شرکت بوئینگ در حال اجراست).علاوه براین ،گروهای طرفدار صلح و مخالف گسترش جنگ افزارهای کشتار جمعی،به شدت علیه تهاجمی شدن سلاح های لیزری موضع گیری خواهند کرد.

منبع: Economist,30 October 2008

به نقل از مجله دانشمند

ارسال: جواد رحیمی