وقتى «لئو سزيلارد» دانشمند مهاجر مجارستانى به «اينشتين» هشدار داد كه آلمان ها احتمالاً به بمب اتمى دسترسى پيدا كرده اند، او حتى با اينكه چيز زيادى درباره پيشرفت هاى جديد در فيزيك هسته اى نمى دانست خطر را با تمام وجود خويش احساس كرد. وقتى «سزيلارد» مطالبى را پيرامون واكنش هاى زنجيره اى به اطلاع «اينشتين» رساند او كاملاً شگفت زده شد و گفت: «من هرگز به طور جدى به اين قضايا نينديشيده بودم.» بعدها وقتى «اينشتين» خبر بمباران اتمى هيروشيما و ناكازاكى (شهرهاى بزرگ ژاپن) را شنيد آه سوزناكى كشيد و تأسف عميق خويش را ابراز كرد. پس از پايان جنگ جهانى دوم، «اينشتين» صراحت بيشترى را ضميمه كلام خويش ساخت. علاوه بر تلاش وافر براى تصويب يك ممنوعيت بين المللى در زمينه استفاده از جنگ افزارهاى هسته اى، او «مك كارتيسم» (سياست مقابله با تفكرات ظاهراً چپگرايانه در داخل آمريكا) را محكوم كرد و براى پايان دادن به «تعصب و نژادپرستى» اقدام به ارائه دادخواستى به دادگاه كرد. در اوج دوران جنگ سرد، اظهارات صريح و شفاف «اينشتين» اگرچه احترام فراوانى را برمى انگيخت، اما بعضاً انگ «سادگى و ناپختگى» به آن چسبانده مى شد. به عنوان مثال، مجله Life نام «آلبرت اينشتين» را به انتخاب خود در زمره 50 شخصيت «ساده لوح و آلت دست» فهرست كرده بود. «كاسيدى» درباره ويژگى هاى ذاتى «اينشتين» مى گويد: «او يك حس اخلاقى آشكار داشت كه ديگران، حتى اخلاق گرايان ديگر، هميشه نمى توانند آن را ببينند.» فيزيكدان و تاريخ نگار برجسته هاروارد «جرالد هولتون» در اين باره مى افزايد: «اگر انديشه هاى اينشتين واقعاً خام و ناپخته باشند، شكل جهان نيز واقعاً چندان زيبا نخواهد بود.» اما هرچه باشد به نظر مى رسد كه غرايز مهربانانه و دموكراتيك «اينشتين» مى توانند «مدل سياسى ايده آلى براى قرن بيست و يكم» باشند و ما را براى تجسم بخشيدن به بهترين رؤياهاى خويش در قرن حاضر يارى دهند. پس آيا ما بايد انتظارى بيش از اين از مردى داشته باشيم كه با تلاش هاى خود به 100 سال گذشته هويت بخشيد؟

سالشمار زندگى اينشتين

اينشتين برخلاف دستاوردهاى علمى پرآوازه اش در كودكى بسيار ضعيف بود. وى در يادگيرى زبان كند بود و حتى تا 9 سالگى روان حرف نمى زد به طورى كه پدر و مادرش به وحشت افتادند كه فرزندشان ناقص و غيرعادى باشد. به علاوه او از مدرسه متنفر بود و فقط در درس رياضيات و علوم خوب كار مى كرد. براى آشنايى بيشتر با فراز و فرود زندگى اينشتين سالشمار زندگى او را مرور كنيد.

تولد: 24 اسفند سال 1258 هجرى شمسى در شهر اولم آلمان

نام پدر: هرمان اينشتين ( 1226- 1218 ه . ش.)

نام مادر: پائولين كخ (1299- 1237 ه . ش.)

مادر اينشتين 11 سال از شوهرش هرمان جوان تر بود و آلبرت هنگامى كه پدرش 32 ساله و مادرش 21 ساله بود به دنيا آمد. هرمان مهندس برق بود كه البته در كارهاى اقتصادى زياد وارد نبود. پائولين هم خانه دار بود و گهگاهى ويولن تدريس مى كرد.

1259 : در يك سالگى اينشتين به همراه خانواده به مونيخ هجرت كرد. 1260 : در دو سالگى خواهرش ماجا (ماريا _ مريم ) به دنيا آمد. (او در سال 1330 هجرى شمسى در سن 70 سالگى از دنيا رفت.)

1267: در سن 9 سالگى به مدرسه لوئيت پولد مونيخ وارد شد.

1273 : درحالى كه اينشتين 15 ساله دانش آموز كلاس ششم بود ، خانواده اش به ايتاليا هجرت كردند و اينشتين در مدرسه شبانه روزى لوئيت پولد ماند.

1274: اينشتين 16 ساله به خانواده اش در پاويا ملحق شد و سپس به مدرسه كانتونال در شهر آرا واقع در سوئيس رفت.

1275 : تابعيت آلمانى اش را به طور رسمى انكار كرد و تابعيت سوئيس را پذيرفت. در 17 سالگى از مدرسه آرا ديپلم گرفت و سپس در مركز صنعتى فدرال

ETH

در شهر زوريخ در رشته رياضى و فيزيك ثبت نام كرد.

1279 : پس از چهار سال در 21 سالگى از مركز فدرال

ETH

فارغ التحصيل شد و ديپلم گرفت.

1280 : در 22 سالگى شهروند سوئيس شد.

1281 : در 23 سالگى در موسسه اى كه امتياز ثبت اختراعات را ارائه مى كرد در شهر برن استخدام شد. در اين سال پدرش در 54 سالگى درگذشت.

1282: در 24 سالگى با ميلوا ماريك (1323 _ 1254 ) كه 4 سال از اينشتين بزرگتر بود ازدواج كرد. در آن زمان ميلوا دخترى 28 ساله بود. آنها داراى دو پسر شدند: هانس آلبرت (1352- 1283) كه در شاخه هيدرولوژى مهندسى مكانيك تخصص گرفت و در كارش موفق بود و ادوارد (1352- 1289)كه دچار بيمارى شيزوفرنى علاج ناپذيرى بود. آنها يك دختر هم داشتند به نام ليزرل كه پيش از ازدواج آنها از مادر و پدر ديگرى به دنيا آمده بود و آنها او را به فرزند خواندگى قبول كردند. سرنوشت او نامعلوم است.

1284 : در 26 سالگى در مجله Annalen der Physik آلمان مقاله مربوط به كوانتوم هاى نور و اثر فوتوالكتريك، مقاله مربوط به حركت براونى ذره ها در نظريه اتمى، مقاله نسبيت خاص، مقاله همسانى انرژى و مقاله نظريه كوانتومى براى مواد حالت جامد در رابطه با گرماى ويژه و مقاله اصول نسبيت عام را به چاپ رساند.

1288 : در 30 سالگى در دانشگاه زوريخ دانشيار شد و كارهاى بيشترى روى نظريه كوانتومى كرد.

1290 : در 32 سالگى در دانشگاه كارل فرديناند در شهر پراگ استاد كامل شد. خميدگى نور در نور ستاره ها را هنگام خورگرفت ( خورشيد گرفتگى ) پيش بينى كرد. ( هر چند مقدارى كه پيش بينى كرد غلط بود.)

1291: در 33 سالگى در ETH ( مركز صنعتى فدرال يعنى همان جايى كه چهار سال درس خوانده بود و ديپلم گرفته بود) استاد كامل شد.

1293 : در 35 سالگى در دانشگاه برلين استاد كامل شد. ميلوا و فرزندانش را ترك كرد. اين هنگامى بود كه جنگ جهانى اول شروع شد.

1294: در 36 سالگى «بيانيه اى به اروپائيان» را با ديگران امضا كرد كه طبق آن خود را از نظامى گرى آلمان جدا مى دانست و مقاله معادله نسبيت عام را به چاپ رساند.

1295 : در 37 سالگى كتابى در رابطه با نسبيت عام به چاپ رساند. رئيس انجمن فيزيك آلمان شد. تكانه كوانتاهاى نور را محاسبه كرد كه در سال 1296 مقاله اى با همين عنوان در رابطه با شبيه سازى گذار اتمى به چاپ رساند.

1296 : در 38 سالگى مدير مركز قيصر ويلهلم آلمان شد (موسسه اى كه پژوهش هاى آلمان را حمايت مى كند). مقاله معادله هاى كيهان شناسى با ثابت كيهانى را به چاپ رساند و انبساط جهان را از معادله هاى فوق استخراج كرد.

1297 : در 40 سالگى از ميلوا جدا شد و هنگامى كه 43 سال داشت با دخترخاله اش ( الزا ) ازدواج كرد. الزا از شوهر سابقش دو دختر داشت. اين دو دختر هنگام ازدواج مادر با اينشتين به ترتيب 22 ساله و 20 ساله بودند و بنابر قانون اين دو دختر فاميلى اينشتين را پس از ازدواج اخذ كردند. در اين سال خميدگى نورى در يك خورگرفت (خورشيد گرفتگى) مشاهده شد.

1299 : همزمان با 41 سالگى اذهان عمومى ، با تحريك ضديهودها، به نظريه نسبيت عام و اينشتين تاختند. در اين سال مادرش در سن 63 سالگى درگذشت.

1300 : در 42 سالگى اولين ديدارش از آمريكا صورت گرفت.

1301: در 43 سالگى كار روى نظريه ميدان هاى واحد و ديدار از كشورهاى خاور دور، برنده جايزه نوبل در فيزيك به پاس خدمات در فيزيك نظرى و به ويژه كشف قانونمندى اثر فوتوالكتريك.

1303: در 45 سالگى افتتاح مركز اينشتين در برج اينشتين در پوتزدام.

1306 : در 48 سالگى آغاز بحث بانيلس بور ( فيزيكدان اتريشى ) در باب تفسير نظريه كوانتومى در پنجاهمين همايش سالوى.

1308 : در 50 سالگى مقاله اى براى اذهان عمومى در رابطه با وحدت نظريه ميدان گرانشى و ميدان الكترومغناطيسى به چاپ رساند.

1309 : در 51 سالگى ديدارى از آمريكا به خصوص از مركز صنعتى كاليفرنيا داشت.

1311: در 53 سالگى به عنوان استاد كامل در مركز پژوهش هاى پيشرفته پرينستون انتخاب شد با رعايت اين مسئله كه به عنوان استاد نيمه وقت در دانشگاه برلين هم باشد.

1312 : در 54 سالگى او نازى ها در آلمان بر سر قدرت آمدند. اينشتين ابتدا به انگلستان رفت و سپس از آنجا به آمريكا رفته و مقيم آمريكا شد.

1313 : دختر اول الزا به نام اليزه اينشتين درگذشت و در اين سال اينشتين 55 ساله بود.

1314: در 56 سالگى چاپ مقاله اى به زبان انگليسى تحت عنوان: «آيا توصيف مكانيك كوانتومى از حقيقت واقعى مى تواند كامل باشد؟»

1315 : در 57 سالگى همسرش الزا فوت كرد.

1318: در 60 سالگى وقوع جنگ جهانى دوم: اينشتين در نامه اى كه به رياست جمهورى آمريكا، روزولت، نوشت از احتمال ساختن بمب اتمى در آلمان او را آگاه كرد.

1319: در 61 سالگى تابعيت آمريكا را پذيرفت ولى تابعيت سوئيس را از دست نداد.

1323 : همسر اول اينشتين، ميلوا ماريك در 69 سالگى درگذشت. در اين زمان اينشتين 65 ساله بود.

1324 : در 66 سالگى بمباران اتمى هيروشيما و ناكازاكى پايان جنگ جهانى دوم.

1325 : در 67 سالگى به عنوان سرگروه كميته فورى دانشمندان اتمى خدمت كرد.

1327: در 69 سالگى چاپ مقاله «تعميم نسبيت عام» به عنوان يك نمونه از تلاش ها براى دستيابى به ديدگاه رياضى جهانشمول براى نظريه ميدان ها.

1330: خواهر اينشتين در 70 سالگى درگذشت.

1331: در 73 سالگى رياست جمهورى به او پيشنهاد شد، ولى نپذيرفت.

1334 : در 30 فروردين 1334 در 76 سالگى در بيمارستانى در شهر پرينستون بر اثر تصلب شرائين در گذشت

به نقل از سي پي اچ تئوري